Jump to content

Katedralja Bagrati

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Katedralja Bagrati
Emri amëtar
gjeorgjisht: ბაგრატის ტაძარი
Katedralja Bagrati në vitin 2014
VendndodhjaKutaisi, Imereti,  Gjeorgjia
Koordinatat42°16′38.28″N 42°42′15.48″E / 42.2773000°N 42.7043000°E / 42.2773000; 42.7043000
NdërtuarShekulli XI
Emri zyrtar: Katedralja Bagrati dhe Manastiri i Gelatit
LlojiKulturor
Kriteretiv
Përcaktuar1994 (mbledhja e 18-të)
Nr. i referencës710
Rajoni UNESCOEvropë dhe Amerikë Veriore
E rrezikuar2010–prezent
Katedralja Bagrati is located in Earth
Katedralja Bagrati (Earth)

Katedralja e Fjetjes, ose Katedralja e Kutaisit, më e njohur si Katedralja Bagrati (gjeorgjisht: ბაგრატი; ბაგრატის ტაძარი, ose Bagratis tadzari), është një katedrale e shekullit XI-të në qytetin Kutaisi, në rajonin Imereti të Gjeorgjisë. Një kryevepër e arkitekturës mesjetare gjeorgjiane, katedralja pësoi dëme të rënda përgjatë shekujve dhe u rindërtua në gjendjen e saj të tanishme përmes një procesi gradual duke filluar në vitet 1950, me përfundimin e punimeve të mëdha të ruajtjes në vitin 2012. Një pikë referimi e dallueshme në peizazhin e Kutaisisë qendrore Katedrale qëndron në Kodrën e Ukimerionit.

Katedralja Bagrati u ndërtua në vitet e hershme të shekullit të 11-të, gjatë sundimit të mbretit Bagrat III, për shkak të të cilit u quajt "Bagrati", domethënë, katedralja e Bagratit. Një mbishkrim në muret veriore zbulon se dyshemeja ishte hedhur në "kronon 223", dmth. 1003. Në 1692, ajo u shkatërrua në një shpërthim nga trupat osmane që kishin pushtuar Mbretërinë e Imeretit. Incidenti shkaktoi shembjen e kupolës dhe tavanit.

Punimet e konservimit dhe restaurimit, si dhe studimet arkeologjike në Katedralen filluan në vitet 1950 nën udhëheqjen e një arkitekti gjeorgjian Vakhtang Tsintsadze. Punimet e restaurimit të kryesuara nga Tsintsadze u ndanë në gjashtë faza dhe vazhduan për disa dekada deri në vitin 1994.[1] Në të njëjtin vit në vitin 1994, Katedralja Bagrati, së bashku me Manastirin e Gelatit, u përfshi në listën e UNESCO-s si Vendi i Trashëgimisë Botërore si një entitet i vetëm. Në vitin 2001, pronësia e katedrales u transferua nga shteti gjeorgjian në Kishën Ortodokse të Gjeorgjisë. Ajo është aktualisht e përdorimit të kufizuar për shërbimet fetare, por tërheq shumë pelegrinë dhe turistë. Gjithashtu përdoret shpesh si simbol i qytetit të Kutaisit, duke qenë një nga atraksionet kryesore turistike.

Gjendja aktuale dhe problemet e ruajtjes

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Para restaurimit, muri lindor i Katedrales Bagrati i parë në vitin 2005 me tavanin e saj ende të rrëzua

Në vitin 2010, nën udhëheqjen e një arkitekti italian Andrea Bruno, Gjeorgjia filloi punimet e rindërtimit për kthimin e Katedrales Bagrati në gjendjen e saj origjinale si një hapësirë fetare.[2] Në korrik të vitit 2010 UNESCO shtoi katedralen Bagratli në listën e saj të vendeve të rrezikuara të trashëgimisë botërore pjesërisht për shkak të rindërtimit të vazhdueshëm, nga i cili frikohej se do të ndikonte në integritetin strukturor dhe origjinalitetin e vendit.[3] Edhe para punimeve të rindërtimit, në vitin 2008, ICOMOS ishte e shqetësuar për gjendjen e përkeqësuar të Bagratit, por rekomandoi që çdo përpjekje nga Qeveria për ruajtjen e monumentit nuk duhet të përfshijë një lloj rindërtimi që do të ndikonte në vlerën historike të vendit.[4] Në vitin 2011, UNESCO u kërkoi autoriteteve qeveritare të Gjeorgjisë të zhvillojnë një strategji rehabilitimi që do të rikthejë disa nga ndryshimet e bëra në vend gjatë viteve të fundit, por pranoi se këto ndryshime mund të jenë "pothuajse të pakthyeshme".[5] Në vitin 2013, arkitektit Andrea Bruno iu dha një medalje ari gjeorgjiane për rolin e tij në rindërtimin e katedrales Bagrati dhe më pas u njoh për këtë projekt me "Çmimin Ndërkombëtar Domus për Restaurimin dhe Ruajtjen" nga Universiteti Ferrara.[6][7]

  • Xhorxh I i Gjeorgjisë
  1. ^ Bagrati Cathedral - Copy or Original, Tabula, 4 September 2012
  2. ^ Bagrati Cathedral - Copy or Original, Tabula, 4 September 2012
  3. ^ World Heritage Committee inscribes Bagrati Cathedral and Gelati Monastery (Georgia) on List of World Heritage in Danger http://whc.unesco.org/en/news/637
  4. ^ UNESCO Report on the Mission to Historical Monuments of Mtskheta and Bagrati Cathedral and Gelati Monastery, Georgia, June 2–10, 2008.
  5. ^ [1] Decision - 35COM 7A.29 - Bagrati Cathedral and Gelati Monastery (Georgia) (C 710), Paris, 7 July 2011
  6. ^ ბაგრატის პროექტის არქიტექტორი დააჯილდოვეს[lidhje e vdekur], Rustavi 2, 23 March 2013
  7. ^ Domus International Prize for Restoration and Conservation, ArchDaily, 12 October 2015